شناسایی مؤلفه های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش مقطع متوسطه شهرستان رفسنجان و مقایسه آن با مدل فرهنگ سازمانی کوک و لافرتی

از آن جا که در هر سازمانی، فرهنگ منحصر به فرد آن سازمان وجود دارد که به افراد شیوه مفهوم و معنی بخشیدن به رویدادها را نشان می دهد از فرهنگ سازمانی می توان به عنوان یک اهرم قدرتمند برابر هدایت و تقویت رفتار سازمانی استفاده نمود. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی مولفه های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش مقطع متوسطه شهرستان رفسنجان و مقایسه این مولفه ها با مدل فرهنگ سازمانی کوک و لافرتی به منظور آماده کردن شرایط و زمینه مناسب برای پیشرفت و موفقیت دانش آموزان است این تحقیق از نوع تحقیق کیفی است و از روش تحقیق داده بنیاد استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان مدارس مقطع متوسطه شهرستان رفسنجان در سال 1392 می باشد. حجم جامعه آماری 1500 نفر بوده و حجم نمونه 15 دانش آموز شد. این نمونه با استفاده از روش نمونه گیری ترکیبی یا مختلط که شامل روش نمونه گیری هدفمند از نوع مشهور و روش نمونه گیری فرصت طلبانه است به مرور انتخاب شده است. مهم ترین روش های گردآوری اطلاعات در این پژوهش مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی است که در تحقیقات میدانی به منظور جمع آوری داده ها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل از روش مصاحبه باز- پاسخ استفاده شده است. در این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها، از تکنیک تحلیل تم استفاده شده و اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزار maxqde تجزیه و تحلیل شده است نتایج به دست آمده از مصاحبه ها نشان داد که ارزش های فرهنگی مدارس اثربخش شامل چهاربعد اجتماعی، اعتقادی، اخلاقی و آموزشی است. هنجارهای فرهنگی مدارس اثربخش در دو مولفه رفتاری و محیطی قرار می گیرند که مقوله محیطی شامل دو بعد مدرسه ای و خانوادگی است. بر اساس یافته های به دست آمده از مصاحبه ها عناصر مهم فرهنگی مدارس اثربخش آداب و رسوم، تشریفات و اسطوره است. روش های فرهنگ پذیری مدارس اثربخش در چند بعد توسط مصاحبه شوندگان مطرح شد این بخش شامل ابعاد کادر آموزشی و معلم، بعد دانش آموز، بعد بنیان جامعه، بعد مسئولین آموزش و پرورش و بعد روش آموزشی است. نتایج برای پاسخ به سوال مدل بهینه فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش نشان داد که عملکرد مدارس اثربخش شامل مدیریت مشارکتی، سیاست های حمایتی مدارس، محیط برانگیزاننده و ترغیب کننده یادگیری، زیر ساخت های مدارس اثر بخش و عوامل چهارگانه (ارزش های فرهنگی، هنجارهای فرهنگی، عناصر فرهنگی و روش های فرهنگ پذیری) منجر به نتایج می شود و نتایج شامل افزایش دانش آموزان، ارتقای کیفیت تحصیل دانش آموزان و موفقیت در مقاطع بالاتر می باشد. و در آخر این که بر اساس یافته های تحقیق بیشتر ابعاد مدل طراحی شده با مدل فرهنگ سازمانی کوک و لافرتی تطبیق داشت با این تفاوت که در مدل کوک و لافرتی کنش ها و تعاملات درنظر گرفته نشده است. اما در تحقیق حاضر به عنوان یکی از ابعاد اساسی مدل نظری مدارس اثربخش مورد توجه قرار گرفت است.